« powrót
Minimalna wysokość odsetek za opóźnienie
29 V 2013, 16:29:00

Do Kancelarii zgłosił się klient z prośbą o przeanalizowanie projektu umowy o dzieło, jaka miała zostać przez niego zawarta z wykonawcą robót budowlanych. W jednym z postanowień tej umowy wskazano, że wysokość odsetek za opóźnienie w zapłacie wynagrodzenia za wykonane prace będzie odpowiadała stopie WIBOR 1M, tj. 3,01% w stosunku rocznym.



Jak z tego wynika, wysokość tych odsetek została określona na poziomie znacznie niższym niż wysokość odsetek ustawowych, które wynoszą obecnie 13% w stosunku rocznym.

Czy taki zapis jest dopuszczalny?

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (art. 481 § 2 k.c.).

Prawo wierzyciela do żądania od dłużnika zapłaty odsetek za czas opóźnienia w wykonaniu świadczenia pieniężnego nie jest uzależnione ani od wykazywania po stronie wierzyciela szkody wynikłej z opóźnienia, ani przyczynami zależnymi od dłużnika zachowania noszącego znamiona winy (wyrok SA w Katowicach z 6 kwietnia 2006 r., I ACa 2087/05, LEX nr 307279). Powstanie tego prawa jest niezależne od tego, czy roszczenie o odsetki zostało podniesione czy też nie, wynikają one bowiem z samego faktu opóźnienia (wyrok SN z 10 sierpnia 2005 r., I CK 110/05, LEX nr 359467).

Wysokość odsetek z tytułu opóźnienia może być określona umową albo też może wynikać z przepisów prawa. Stopa odsetek przewidzianych umową może przenosić wysokość odsetek ustawowych. Granicę wysokości odsetek wyznaczają przepisy o odsetkach maksymalnych (art. 359 § 2(1) k.c.).

Ustawodawca nie określił natomiast wprost minimalnej wysokości odsetek za opóźnienie.

Jeżeli chodzi jednak o przedsiębiorców, to zastosowanie znajdzie w tej sytuacji Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. poz. 403). Zgodnie z jej art. 7 ust. 1 w transakcjach handlowych - z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny - wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki w wysokości odsetek za zwłokę określanej na podstawie art. 56 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:
1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie;
2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie albo wezwaniu, o którym mowa w art. 6 ust. 2 i 3.

Dodatkowo, zgodnie z art. 10 cytowanej Ustawy, wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o którym mowa w art. 7 ust. 1, bez wezwania, przysługuje od dłużnika z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności równowartość kwoty 40 euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne.
W przypadku gdy koszty odzyskiwania należności poniesione z tytułu opóźnień w zapłacie w transakcji handlowej przekroczą kwotę, o której mowa wyżej, wierzycielowi przysługuje zwrot tych kosztów, w tym kosztów postępowania sądowego, pomniejszonych o tę kwotę.

Postanowienia umowy wyłączające lub ograniczające uprawnienia wierzyciela lub obowiązki dłużnika, o których mowa m.in. w art. 7 ust. 1 oraz art. 10 są nieważne (art. 13 Ustawy).

Zapis, który ogranicza wysokość odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia do wysokości odpowiadającej stawce WIBOR 1M, jest więc nieważny. Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych przesądza bowiem, że minimalna wysokość odsetek za zwłokę w odniesieniu do transakcji handlowych odpowiada stawce odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, która wynosi obecnie 11,00% w stosunku rocznym.









Kancelaria 2012 all rights reserved
ul. Jutrzenka 8/31, 60-373 Poznań, tel.: 692 326 880
W ramach naszych serwisów internetowych stosujemy pliki cookies. Używamy cookies, żeby zrozumieć w jaki sposób użytkownicy korzystają z witryny i dostosować ją tak, aby korzystanie z niej było dla nich przyjemniejsze i ciekawsze. Stosujemy cookies także w celach reklamowych i statystycznych. Cookies mogą być również stosowane przez współpracujących z nami reklamodawców oraz przez firmy badawcze.W każdej chwili mogą Państwo zmienić swoje ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczone w Państwa urządzeniu końcowym. Szczegółowe informacje dotyczące stosowanie cookies, w tym możliwości dokonania zmiany ustawień w zakresie cookies znajdą Państwo w naszej "Polityce Prywatności". OK, rozumiem