Sąd właściwy do rozpoznania wniosku o obniżenie opłaty egzekucyjnej
5 XII 2013, 16:48:00
Zgodnie z art. 49 ust. 7 zd. 1 Ustawy o komornikach sądowych i egzekucji z dnia 29 sierpnia 1997 r. (dalej: Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. ) dłużnik może złożyć w terminie 7 dni od dnia uzyskania informacji o ściągnięciu opłaty albo od dnia doręczenia postanowienia komornika wzywającego do uiszczenia należności wniosek o obniżenie wysokości opłaty egzekucyjnej. Do wniosku stosuje się odpowiednio przepisy art. 767-767(4) Kodeksu postępowania cywilnego (art. 49 ust. 9 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.).
Odpowiednie stosowanie przepisów o skardze na czynności komornika oznacza, że wniosek o obniżenie opłaty egzekucyjnej powinien zostać złożony do sądu rejonowego, przy którym działa komornik. Jeżeli jednak do prowadzenia egzekucji został wybrany komornik poza właściwością ogólną, wniosek powinien zostać skierowany do sądu, który byłby właściwy według ogólnych zasad.
Co to oznacza?
Zgodnie z art. 8 ust. 5 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. wierzyciel ma prawo wyboru komornika na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyjątkiem spraw o egzekucję z nieruchomości oraz spraw, w których przepisy o egzekucji z nieruchomości stosuje się odpowiednio. W przypadku wyboru, komornik działa poza obszarem swojego rewiru komorniczego.
Jeżeli zatem wierzyciel wybierze do prowadzenia egzekucji komornika, który nie jest właściwy do jej prowadzenia (np. do prowadzenia egzekucji z ruchomości znajdujących się w Poznaniu wybierze komornika z Łodzi), okaże się, że sąd, przy którym działa komornik, nie będzie sądem właściwym do złożenia skargi na jego czynności.
W naszym przykładzie, sądem właściwym do złożenia skargi na czynności komornika prowadzącego egzekucję z ruchomości znajdujących się w Poznaniu będzie sąd poznański, a nie sąd łódzki, przy którym działa komornik.
Podobnie rzecz ma się z wnioskiem o obniżenie opłaty egzekucyjnej. Jeżeli postanowienie wzywające dłużnika do uiszczenia opłaty egzekucyjnej zostanie wydane w postępowaniu prowadzonym przez komornika działającego poza obszarem swojego rewiru, sądem właściwym będzie sąd, który byłby właściwy według ogólnych zasad, tj. np. w odniesieniu do egzekucji z ruchomości - sąd, w którego okręgu znajdują się ruchomości; w odniesieniu do egzekucji z wynagrodzenia za pracę lub z wierzytelności z rachunku bankowego - sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika.
Niestety, dłużnicy, będąc często nieświadomymi tych zawiłości, składają wnioski o obniżenie opłaty egzekucyjnej do sądu, przy którym działa komornik, choćby sądem właściwym był sąd określony według zasad ogólnych. Przy zastosowaniu rygorystycznej wykładni przepisów może to nawet doprowadzić do odrzucenia wniosku jako złożonego po terminie. Część sądów stoi bowiem na stanowisku, że w takim przypadku zastosowanie znajdzie postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010 r., III CZP 28/10, zgodnie z którym wniesienie skargi na czynności komornika do sądu niewłaściwego rodzi dla strony niekorzystne skutki procesowe, w tym m.in. przyjęcie jako daty jej wniesienia daty nadania przez sąd niewłaściwy do sądu właściwego.
Konsekwencje takiego poglądu da się zilustrować prostym przykładem.
Dłużnik otrzymuje postanowienie komornika wzywającego go do uiszczenia należności egzekucyjnych w dniu 15 listopada 2013 r. Wniosek o obniżenie opłaty zostaje wysłany do sądu niewłaściwego w dniu 20 listopada 2013 r. Sąd niewłaściwy, zarządzeniem, przekazuje wniosek do sądu właściwego, co ma jednak miejsce dopiero w dniu 23 listopada 2013 r. Sąd właściwy odrzuca wniosek jako złożony po terminie.
Na szczęście, wśród części sądów daje się zauważyć odmienną, liberalną wykładnię art. 49 ust. 9 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r., zgodnie z którą odpowiednie stosowanie przepisów dotyczących skargi na czynności komornika do wniosku o obniżenie opłaty egzekucyjnej nie oznacza wyłączenia działania art. 200 § 3 k.p.c. Co za tym idzie, wniosek o obniżenie opłaty złożony do sądu niewłaściwego z zachowaniem 7 – dniowego terminu, o którym mowa w 49 ust. 7 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r., nie podlega odrzuceniu jako spóźniony.
Ostatnio stanowisko takie zajął Sąd Rejonowy Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu w postanowieniu z dnia 30 października 2013 r., II Co 4431/13.
W rezultacie, mimo złożenia wniosku do sądu niewłaściwego, podlega on rozpoznaniu jako złożony w terminie.
