Skutki zmiany nazwy dłużnika po wystawieniu przeciwko niemu tytułu wykonawczego
7 I 2014, 16:23:00
Zdarza się, że jeszcze przed wszczęciem egzekucji, dłużnik dokonuje zmiany nazwiska lub nazwy spółki. W rezultacie, dane dłużnika zawarte w tytule wykonawczym różnią się od jego aktualnej nazwy, wynikającej np. z odpisu z KRS.
Czy zmiana nazwy dłużnika może utrudnić prowadzenie postępowania egzekucyjnego?
Okazuje się, że tak.
Najczęściej mamy do czynienia z następującymi zmianami:
a) zmianą nazwiska dłużnika,
b) zmianą imienia dłużnika,
c) zmianą nazwy osoby prawnej,
d) zmianą formy spółki, np. spółka z o.o. zostaje przekształcona w spółkę komandytową.
We wszystkich tych przypadkach, nazwa dłużnika podana w tytule wykonawczym różni się od jego aktualnej nazwy, wynikającej np. z odpisu z KRS.
W piśmiennictwie prawniczym przyjmuje się, że zmiana nazwiska lub nazwy osoby prawnej nie stanowi przejścia praw i obowiązków na inną osobę. Zdaniem H. Pietrzkowskiego, wierzyciel powinien zwrócić się w takim przypadku do sądu, który wydał orzeczenie, z wnioskiem o wykładnię wyroku (art. 352 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.). Brak natomiast podstaw do wystąpienia z wnioskiem o nadanie kolejnej klauzuli wykonalności w trybie art. 788 k.p.c. (por. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Warszawa 2006. Teza 3 do art. 788).
Podobnie D. Zawistowski wskazuje, że art. 788 k.p.c. ma zastosowanie jedynie w przypadkach przejścia na inną osobę uprawnienia lub obowiązku. Tego rodzaju przejścia nie stanowi natomiast zmiana nazwiska osoby fizycznej lub zmiana nazwy osoby prawnej. Tożsamość podmiotów wskazanych w tytule wykonawczym i występujących w postępowaniu egzekucyjnym pod inną nazwą lub nazwiskiem może być wykazana przed organem egzekucyjnym (por. D. Zawistowski, Komentarz do art. 788 k.p.c., Lex, teza 4).
„Wydaje się zatem, że oznaczenie dłużnika w tytule wykonawczym nieaktualnym nazwiskiem nie stanowi przeszkody do prowadzenia egzekucji, o ile wierzyciel wykaże przed organem egzekucyjnym dokumentem urzędowym zmianę nazwiska (nazwy) dłużnika.” (por. orzeczenie Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 6 listopada 2013 r., VIII Gz 69/13).
Jak z tego wynika, wierzyciel, który uzyskał tytuł wykonawczy przeciwko osobie, która zmieniła nazwisko lub nazwę, nie powinien występować o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności według nowych danych, a zwrócić się do sądu o wykładnię wyroku, względnie wykazać przed komornikiem tożsamość dłużnika za pomocą aktu stanu cywilnego lub odpisu pełnego z KRS.
W praktyce okazuje się jednak, że komornicy, jak również sądy wieczystoksięgowe rozpoznające wnioski o wpis hipoteki przymusowej, domagają się przedstawienia tytułu egzekucyjnego opatrzonego klauzulą wykonalności, zawierającą aktualną nazwę dłużnika.
Co więcej, zdarzają się również sądy, które takie klauzule nadają, np. Sąd Rejonowy w Śremie.
W takim przypadku, wierzycielowi pozostają do wyboru dwie drogi: a) zaskarżenie czynności komornika lub sądu jako dokonanej z naruszeniem przepisów prawa, b) wystąpienie o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności w trybie art. 788 k.p.c., z podaniem aktualnych danych dłużnika (w zakładce „Pisma” przedstawiam wzór takiego wniosku).
