14 III 2014, 16:45:00

Przez tzw. opcję sprzedaży rozumie się umowę, w ramach której wystawca opcji gwarantuje nabywcy opcji prawo do sprzedaży instrumentu bazowego, np. akcji, po z góry ustalonej cenie.

W umowach opcji sprzedaży o amerykańskim stylu wykonania, dniem wykonania opcji może być także dzień poprzedzający wygaśnięcie opcji. Na przykład, w jednej z umów, która stała się przedmiotem analizy Kancelarii, za dzień wykonania opcji uznano każdy dzień roboczy wskazany wystawcy przez nabywcę z jednodniowym wyprzedzeniem w okresie pomiędzy 30 listopada 2012 r. a 31 stycznia 2013 r.

Opcja sprzedaży może zostać wykonana m.in. w ten sposób, że wystawca zawrze z nabywcą umowę sprzedaży akcji po cenie wykonania.

Do tego momentu, konstrukcja opcji sprzedaży wydaje się nie budzić wątpliwości. Co zrobić jednak, gdy wystawca opcji odmawia jej wykonania (nie zgadza się na odkup akcji)? Czy nabywca może domagać się zapłaty ceny akcji, bez podpisywania umowy sprzedaży akcji?

Odpowiedź na tak postawione pytanie musi być przecząca.

Przez cenę sprzedaży akcji należy bowiem rozumieć cenę wynikającą z umowy sprzedaży. Umowa opcji sprzedaży, na co zresztą wskazuje sama jej nazwa, nie jest jednak równoznaczna z umową sprzedaży.

W umowie opcji wystawca zobowiązuje się jedynie do tego, że dokona odkupu akcji od nabywcy opcji, po z góry określonej cenie, i to tylko wówczas, gdy ten ostatni wystąpi z takim żądaniem w tzw. dniu wykonania opcji. W szczególności, wystawca nie jest zobowiązany do odkupu akcji po dniu wygaśnięcia opcji.

Jak z tego wynika, sama umowa opcji sprzedaży nie uprawnia nabywcy do żądania od wystawcy opcji zapłaty ceny z tytułu sprzedaży akcji.

Nabywca opcji może się natomiast domagać wydania przez sąd orzeczenia, stwierdzającego obowiązek wystawcy opcji do złożenia oświadczenia woli o odkupie akcji (art. 64 k.c.). W przypadku uwzględnienia powództwa w całości, orzeczenie sądu zastąpi całą umowę sprzedaży akcji, a nie tylko oświadczenie wystawcy (por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7.1.1967 r., III CZP 32/66, OSNCP 1968, nr 12, poz. 199) i stanie się podstawą do żądania od wystawcy zapłaty za akcje, po cenie wykonania opcji.