Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego (X)

Ustawą z dnia 16 września 2011 r. dokonano obszernej nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego. W kolejnych wpisach omawiam wybrane, interesujące zmiany dotyczące postępowania egzekucyjnego.
Do art. 1026 k.p.c. dodano § 3.

Zgodnie z nim w przypadku połączenia postępowań egzekucyjnych toczących się co do kilku nieruchomości tego samego dłużnika, suma przypadająca po zaspokojeniu należności zaliczonych do wyższej kategorii na zaspokojenie ciążących na nieruchomościach hipotek oraz praw i roszczeń, które wygasły wskutek przysądzenia własności, ulega podziałowi na tyle części, ile nieruchomości było przedmiotem połączonych postępowań, w takim stosunku, w jakim wartość poszczególnych nieruchomości pozostawała do wartości całości gospodarczej, którą tworzyły te nieruchomości. Hipoteki, roszczenia i prawa ciążące na nieruchomości zaspokaja się tylko w tej części sumy, która odpowiada wartości obciążonej nimi nieruchomości. Pozostałą część sumy dzieli się stosownie do § 1.

Przepis rozstrzyga zasady podziału sumy uzyskanej w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym w stosunku do kilku nieruchomości tego samego dłużnika. Kwestia ta nie była dotąd jednoznacznie uregulowana w przepisach prawa.

Wątpliwości budzi odwołanie się przez ustawodawcę do „wartości całości gospodarczej, którą tworzyły nieruchomości”. Z art. 926 § 1 k.p.c. wynika bowiem, że połączenie postępowań egzekucyjnych w jedno postępowanie może nastąpić nie tylko wtedy, gdy stanowią one jedną całość gospodarczą, ale także wówczas, gdy z innych względów odpowiada to celowi egzekucji, a nie ma przeszkód natury prawnej lub gospodarczej. Jeżeli dojdzie zatem do połączenia takich postępowań (odnoszących się do nieruchomości, które nie stanowią całości gospodarczej), nowy art. 1026 § 3 k.p.c. nie znajdzie do nich wprost zastosowania. Trudno będzie bowiem ustalić stosunek, w jakim wartość poszczególnych nieruchomości pozostawała do wartości całości gospodarczej, którą tworzyły, skoro całości takiej w istocie nie było. Być może art. 1026 § 3 k.p.c. będzie wówczas stosowany per analogiam. Szkoda jednak, że ustawodawca nie rozstrzygnął tego dylematu poprzez wprowadzenie jednoznacznego zapisu.