4 IV 2013, 16:26:00

W kolejnych wpisach postaram się omówić wybrane, interesujące zagadnienia dotyczące egzekucji z rachunku bankowego. W szczególności zwrócę uwagę na tytułowe paradoksy i pułapki związane z tym rodzajem postępowania.

Zgodnie z art. 891(1) § 1 k.p.c. na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko dłużnikowi można zająć wierzytelność z rachunku wspólnego prowadzonego dla dłużnika i osób trzecich.

Rachunkiem prowadzonym dla dłużnika oraz osoby trzeciej może być np. rachunek wspólny prowadzony dla wspólników spółki cywilnej. Wierzyciel może dokonać zajęcia takiego rachunku, choćby dysponował jedynie tytułem wykonawczym wystawionym przeciwko jednemu ze wspólników.

Zdarza się, że wspólnicy niebędący dłużnikami kwestionują tego rodzaju zajęcie, powołując się na brzmienie art. 778 k.p.c., zgodnie z którym do egzekucji ze wspólnego majątku wspólników spółki prawa cywilnego konieczny jest tytuł egzekucyjny wydany przeciwko wszystkim wspólnikom. Zarzut ten jest jednak bezzasadny, gdyż art. 891(1) § 1 k.p.c. jest przepisem szczególnym względem art. 778 k.p.c. W § 2 art. 891(1) § 1 k.p.c. wskazuje się bowiem wprost, że w razie zajęcia rachunku wspólnego prowadzonego dla wspólników spółki cywilnej, komornik zawiadamia pozostałych wspólników. Przepis ten zakłada zatem możliwość zajęcia takiego rachunku w oparciu o tytuł wykonawczy wystawiony przeciwko jednemu ze wspólników, skoro komornik ma zawiadomić o zajęciu pozostałych wspólników (tzn. tych, przeciwko którym nie toczy się egzekucja).

Trzeba jednak pamiętać, że dalsze czynności egzekucyjne prowadzone będą już tylko do przypadającego dłużnikowi udziału w rachunku wspólnym stosownie do treści umowy regulującej prowadzenie rachunku, którą dłużnik obowiązany jest przedłożyć komornikowi w terminie tygodnia od daty zajęcia. Jeżeli umowa nie określa udziału w rachunku wspólnym albo gdy dłużnik nie przedłoży umowy, domniemywa się, że udziały są równe. Po ustaleniu udziału dłużnika zwalnia się pozostałe udziały od egzekucji (art. art. 891(1) § 1 k.p.c.).

Określenie wysokości przypadającego dłużnikowi udziału w rachunku wspólnym następuje w oparciu o treść umowy regulującej prowadzenie rachunku, a nie w oparciu o treść umowy spółki. Zmiana umowy spółki cywilnej dokonana po zajęciu rachunku, wbrew temu co sądzą niektórzy, nie wywiera zatem żadnego wpływu na zakres prowadzonej egzekucji, a w szczególności nie może doprowadzić do zmniejszenia wysokości udziału w rachunku wspólnym, z którego może być prowadzona egzekucja.