25 X 2013, 16:42:00

Tak. Zgodnie z art. 802 k.p.c. jeżeli miejsce pobytu dłużnika nie jest znane, sąd ustanowi dla niego kuratora z urzędu, gdy egzekucja ma być wszczęta z urzędu, w innych zaś sprawach - na wniosek wierzyciela.

Oczywiście, złożenie wniosku o ustanowienie kuratora dla dłużnika będzie zasadne, jeżeli pozostawił on po sobie majątek, z którego można prowadzić egzekucję, np. nieruchomość. W innych przypadkach, jest to niecelowe i naraża wierzyciela na poniesienie dodatkowych, zbędnych kosztów.

Przesłankami ustanowienia kuratora, które muszą być spełnione łącznie, są:
1) uprawdopodobnienie, że miejsce pobytu dłużnika nie jest znane oraz
2) konieczność doręczenia wniosku o wszczęcie egzekucji wywołującego potrzebę podjęcia obrony praw.

Samo twierdzenie wierzyciela, że miejsce pobytu dłużnika nie jest znane, nie spełnia przesłanki uprawdopodobnienia. Jest ona spełniona wtedy, gdy osoba mająca konkretny adres zamieszkania nie jest pod tym adresem znana, i mimo podjętych działań (np. wystąpienia o udostępnianie danych ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych) nie zdołano uzyskać żadnych wiadomości o miejscu jej pobytu (por. H. Pietrzkowski, Kodeks postępowania cywilnego, Komentarz, Warszawa 2006, art. 802, teza 1).

Jak wskazuje się w piśmiennictwie, kuratorem powinna zostać wyznaczona osoba – jeśli to możliwe - obeznana ze stanem spraw strony, członek rodziny lub osoba, która zna środowisko, z którego wywodzi się osoba nieznana z miejsca pobytu, względnie adwokat lub radca prawny (por. H. Pietrzkowski, Kodeks postępowania cywilnego, Komentarz, Warszawa 2006, art. 802, teza 1).

Kuratora dla dłużnika, którego miejsce pobytu nie jest znane, ustanawia sąd egzekucyjny właściwy dla ostatniego miejsca zamieszkania dłużnika.

Do jego zadań należy reprezentacja dłużnika w toku postępowania egzekucyjnego, w tym odbiór kierowanych do niego pism, wnoszenie powództw przeciwegzekucyjnych lub skarg na czynności komornika.

O ustanowieniu kuratora przewodniczący ogłasza publicznie w budynku sądowym i lokalu organu gminy, a w sprawach większej wagi także w prasie, jeżeli uzna to za potrzebne (art. 144 § 2 k.p.c.).

Poniżej przedstawiam przykładową treść takiego ogłoszenia:
„Na mocy art. 802 k.p.c. ustanowiono kuratora w osobie adw. J. J. z Kancelarii Adwokackiej w S., ul. Reymonta … dla E. K. i S. K. ostatnio zamieszkałych w S., ul. M. celem reprezentacji ich praw w postępowaniu egzekucyjnym o opróżnienie lokalu mieszkalnego prowadzonym przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w S. P. P., sygn. akt Km …,.
Pisma wymagające dokonania czynności procesowej doręczane będą do rąk kuratora aż do chwili zgłoszenia się zastępowanej strony lub osoby uprawnionej do jej zastępowania”.

W praktyce zdarza się, że komornicy domagają się ustanowienia kuratora również dla spółek podlegających wpisowi do Rejestru Przedsiębiorców. Dzieje się tak zwłaszcza w przypadkach, gdy przesyłki kierowane na adres spółki ujawniony w KRS, wracają z adnotacją „Spółka uległa likwidacji” lub inną równoznaczną. Moim zdaniem, co zostało już zresztą potwierdzone w orzeczeniu jednego z sądów rejonowych, nie ma do tego podstaw, skoro art. 139 § 3 k.p.c. znajdujący odpowiednie zastosowanie w postępowaniu egzekucyjnym, nakazuje pozostawiać takie przesyłki w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowy adres dłużnika jest komornikowi znany.