NOWELIZACJA KPC Z 9 MARCA 2023 R. (II)
19 V 2023, 08:30:00
Dziś kilka słów o nowych zasadach sporządzania planu podziału.
Znowelizowany art. 1025 k.p.c. wprowadza dwie dodatkowe kategorie należności, które będą zaspokajane z sum uzyskanych z egzekucji z nieruchomości z pierwszeństwem przed należnościami innych wierzycieli, tj.:
1) należności alimentacyjne przyszłe,
2) należności zasądzone na rzecz pokrzywdzonego lub osób wykonujących prawa pokrzywdzonego w postępowaniu karnym.
Należności alimentacyjne przyszłe
Przez przyszłe należności alimentacyjne należy rozumieć te należności, które staną się wymagalne dopiero po dacie sporządzenia planu podziału. Wierzytelności, których termin zapłaty nadszedł wcześniej, będą zaspokajane tak jak dotychczas w kategorii drugiej, zaraz po kosztach egzekucyjnych (art. 1025 § 1 pkt 2 k.p.c.).
Na poczet należności alimentacyjnych przyszłych (art. 1025 § 1 pkt 2(1) k.p.c.), uwzględnianych w planie podziału po alimentach wymagalnych, komornik przekaże do depozytu Ministra Finansów kwotę stanowiącą równowartość minimalnego wynagrodzenia za pracę za okres roku - na każdego wierzyciela prowadzącego egzekucję. Warunkiem uwzględnienia ww. należności w planie podziału będzie przedstawienie przez wierzyciela alimentacyjnego tytułu wykonawczego, z którego będzie wynikać obowiązek zapłaty przez dłużnika nie tylko zaległych należności alimentacyjnych, ale także bieżących.
Przepis przewiduje pozostawienie na rachunku depozytowym Ministra Finansów kwoty na zabezpieczenie przyszłych należności alimentacyjnych na rzecz każdego z wierzycieli alimentacyjnych w takiej samej kwocie, bez względu na to, ile wynoszą alimenty bieżące zasądzone na jego rzecz.
Przykład
Dwaj wierzyciele egzekucyjni A i B wszczęli przeciwko dłużnikowi X egzekucję z nieruchomości. Wierzyciel A dochodzi alimentów zaległych w wysokości 10 000 zł oraz alimentów bieżących w wysokości 900 zł miesięcznie. Wierzyciel B domaga się zaspokojenia alimentów wymagalnych w wysokości 20 000 zł oraz alimentów bieżących w wysokości 1 400 zł miesięcznie.
Należności z tytułu alimentów zaległych (wymagalnych) zostaną uwzględnione w całości (art. 1025 § 1 pkt 2 k.p.c.). Jeżeli natomiast chodzi o zabezpieczenie przyszłych należności alimentacyjnych, to na ich poczet przyznana zostanie na rzecz każdego z wierzycieli taka sama kwota, odpowiadająca równowartości minimalnego wynagrodzenia za pracę za okres roku (art. 1025 § 1 pkt 2(1) k.p.c.).
Minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi obecnie 3 490 zł (maj 2023 r.). Na rachunek depozytowy Ministra Finansów trafi zatem na rzecz każdego z wierzycieli kwota 41 880 zł (12 x 3 490 zł).
Komornik podejmie zdeponowane środki, jeżeli zaspokojenie bieżących należności alimentacyjnych nie będzie możliwe w inny sposób (art. 1025 § 1 pkt 3(2) k.p.c.).
W przypadku gdy okaże się, że po zaspokojeniu wszystkich dochodzonych wierzytelności pozostaną jeszcze jakieś środki uzyskane z egzekucji, to dodatkowo na rachunku depozytowym Ministra Finansów powinno się pozostawić sumę stanowiącą równowartość minimalnego wynagrodzenia za pracę za okres roku - na każdego wierzyciela prowadzącego egzekucję należności alimentacyjnych, o ile zachodzą podstawy do przyjęcia, że należności zabezpieczone zgodnie z art. 1025 § 1 pkt 2(1) nie wystarczą na pełne zaspokojenie przyszłych należności tych wierzycieli.
Komornik podejmie zdeponowane w ten sposób środki, jeżeli zaspokojenie bieżących należności alimentacyjnych nie będzie możliwe w inny sposób (art. 1025 § 1 pkt 3(2) k.p.c. w zw. z art. 1025 § 7 k.p.c.).
Przepisów o pozostawieniu na rachunku depozytowym MF kwot na zaspokojenie przyszłych należności alimentacyjnych nie stosuje się, jeżeli zostały już one zabezpieczone w toku innych postępowań egzekucyjnych prowadzonych przeciwko dłużnikowi (w wysokości stanowiącej równowartość minimalnego wynagrodzenia za pracę za okres dwóch lat - na każdego wierzyciela prowadzącego egzekucję należności alimentacyjnych). W razie potrzeby zdeponowana kwota podlega jednak uzupełnieniu do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę za okres dwóch lat - na każdego wierzyciela (art. 1025 § 8 k.p.c.).
Jeżeli po uprawomocnieniu się planu podziału okaże się, że nie istnieją przyszłe należności alimentacyjne, na poczet których przypadały sumy pozostawione na rachunku depozytowym Ministra Finansów, organ egzekucyjny na wniosek wierzyciela sporządzi uzupełniający plan podziału (art. 1028(1) § 1 k.p.c.).
Dodany art. 1025 § 1 pkt 2(1) k.p.c. wchodzi w życie 1 lipca 2023 r. i ma zastosowanie również do egzekucji z nieruchomości wszczętych i niezakończonych do tej daty.
Należności zasądzone na rzecz pokrzywdzonego lub osób wykonujących prawa pokrzywdzonego w postępowaniu karnym
Ustawodawca wprowadza także nową kategorię należności zaspokajanych na równi z wynagrodzeniami za pracę z okresu 3 miesięcy (art. 1025 § 1 pkt 3 k.p.c.). Mowa o należnościach zasądzonych na rzecz pokrzywdzonego lub osób wykonujących prawa pokrzywdzonego w postępowaniu karnym.
Chodzi tu o takie należności jak nawiązka na rzecz pokrzywdzonego, obowiązek naprawienia, w całości lub w części, szkody lub zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.
Ustawodawca nie określił górnej granicy, do której należności takie mogą zostać zaspokojone. Oznacza to, że zostaną one ujęte w uprzywilejowanej kategorii (art. 1025 § 1 pkt 3 k.p.c.) w całości, bez względu na ich wysokość, byle tylko wynikała ona z orzeczenia sądu (została „zasądzona”). Wydaje się, że przez należności zasądzone na rzecz pokrzywdzonego należy rozumieć także koszty procesu.
Nie jest do końca jasne, czy art. 1025 § 1 pkt 3 k.p.c. odnosi się tylko do należności zasądzonych w postępowaniu karnym (za czym przemawiałaby jego stylizacja), czy także tych, które zasądził sąd cywilny (pokrzywdzony może wystąpić o stosowne odszkodowanie także na drodze procesu cywilnego). Gdyby przyjąć, że stosuje się go tylko do należności zasądzonych w postępowaniu karnym, wierzytelności uwzględnione w postępowaniu cywilnym podlegałyby zaspokojeniu na zasadach ogólnych (art. 1025 § 1 pkt 9 k.p.c.), co należałoby uznać co najmniej za niekonsekwencję ustawodawcy.
Znowelizowany art. 1025 § 1 pkt 3 k.p.c. wchodzi w życie 1 października 2023 r. i ma zastosowanie również do egzekucji z nieruchomości wszczętych i niezakończonych do tej daty.
